Column: Het Griekse probleem lijkt opgelost. En nu?
Auteur: Wim Boonstra
Datum: 21-04-2010
Het Griekse probleem lijkt opgelost. En nu?
De afgelopen maanden stonden in het teken van het Griekse drama. De Griekse overheidsbegroting ligt verregaand uit het lood. Het tekort is hoog, net als de staatsschuld. Het land heeft daarbij in het verleden ook nog eens gejokt over de status van zijn overheidsfinanciën. Dat is natuurlijk onvergeeflijk. Al met al redenen te over voor de financiële markten om massaal afwijzend te staan tegenover Griekse staatsleningen. En passant werd daarbij ook de cohesie van de eurozone eens grondig getest. Hoe ver gaat de Europese solidariteit?
Solidair met Griekenland
Uiteindelijk blijkt die solidariteit genoeg om de Grieken het komende jaar door te helpen. De Grieken worden geholpen, de euro is gered en ook ondernemend land kan daarom opgelucht ademhalen. Maar de totstandkoming van het hulppakket verdient bepaald geen schoonheidsprijs. Terechte boosheid over het Griekse wanbeleid leidde tot hoog oplopende emoties bij politici. Daarbij is het in een aantal landen ook nog eens verkiezingstijd, altijd goed voor een overdosis aan ondoordachte stoere praat. Met name in Duitsland kon van tijd tot tijd worden gehoord dat de Grieken dan maar de euro uit zouden moeten stappen. Dat is niet alleen stoere, maar ook domme praat, omdat de schade van een dergelijke stap niet alleen voor de Grieken zelf, maar ook voor de rest van Europa enorm zou zijn. Ook opmerkingen dat er geen Nederlands of Duits belastinggeld naar Griekenland mag gaan zijn niet zo erg goed doordacht. Nederlandse en Duitse financiële instellingen hebben voor tientallen miljarden aan Griekse staatsleningen in portefeuille. Zou Griekenland echt in gebreke blijven dan is de schade aan het toch al kwetsbare financiële stelsel vele malen groter dan die paar miljard die ons land aan een steunlening aan Griekenland kwijt zou zijn.
Politieke daadkracht
De meest relevante vraag is natuurlijk of, en zo ja, hoe dit had kunnen worden voorkomen. Het is natuurlijk van groot belang voor de samenhang van de eurozone dat landen met een verkeerd beleid, lang voordat zij in de problemen komen, al worden gecorrigeerd. In theorie moet het Stabiliteits- en groeipact deze rol vervullen, maar dat pact heeft gefaald. En de reden waarom het pact heeft gefaald is glashelder: we zijn in de Europese politiek veel te aardig voor elkaar. Daarom maken wij geen harde afspraken en leggen we elkaar al helemaal geen harde sancties op als het fout gaat. Dit zal moeten veranderen. Te hoge staatsschuld? Even geen stemrecht in het bestuur van de ECB. Gejokt over je statistieken? Even geen stemrecht in de Raad van Ministers. Het hoeft allemaal niet zo moeilijk te zijn, het vereist alleen politieke daadkracht. Geen stoere woorden, maar effectieve daden.
Hervorming nodig
Zonder ingrijpende hervorming van het SGP is het een kwestie van tijd totdat een volgend land in de problemen komt. Dan begint het hele gedoe weer van voren af aan. Totdat het natuurlijk een keer echt fout gaat en een land buiten de boot valt. Zo ver kunnen we het beter niet laten komen, want uiteenvallen van de euro is het slechtste wat ons land met zijn grote buitenlandse handel kan overkomen.
